ارزیابی تجارت آب مجازی در بخش صنعت استان زنجان

بحران منابع آب به‌دلیل روند رو به رشد مصارف آب به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، از اهمیت زیادی برخوردار است و چشم‌انداز تولید و دستیابی به امنیت غذایی را در این کشورها به‌شدت تهدید می‌نماید. تجارت آب مجازی به‌عنوان راهکاری جهت غلبه بر بحران کمبود آب به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک مطرح بوده و بر پایه تأمین آب مواد غذایی مورد نیاز از خارج از محدوده و وارد نمودن مواد آب بر از بخش‌های دارای آب کافی است. با توجه به اینکه بخش صنعت در حال حاضر به‌عنوان پایه توسعه استان زنجان مطرح شده است، لذا مطالعه حاضر با هدف تجزیه و تحلیل تجارت آب مجازی در بخش صنعت استان زنجان انجام شد. برای انجام این پژوهش از اطلاعات طرح آمارگیری از کارگاه‌های صنعتی ده نفر کارکن و بیشتر مرکز آمار ایران برای سال 90-1389، استفاده شد. ضمن دسته‌بندی صنایع، نیاز آبی و تولیدات این صنایع، میزان آب مورد نیاز آنها تخمین زده شد. نتایج نشان داد که بیشترین محتوای آب مجازی استان زنجان به صنعت تولید زغال کک و پالایشگاه‌ها، صنعت تولید کاغذ و محصولات کاغذی و صنعت مواد غذایی و آشامیدنی به ترتیب با میانگین 70/32، 14/26 و 63/11 مترمکعب بر میلیون ریال، اختصاص دارد. همچنین میزان کل صادرات آب مجازی بخش صنعت استان زنجان، معادل 10/3 میلیون مترمکعب برآورد شده است که 50 درصد آن به فعالیت تولید فلزات اساسی اختصاص دارد. یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که استان زنجان در بخش صنعت در مجموع صادرکننده خالص آب مجازی است.